Lista mięczaków objętych ochroną gatunkową w Polsce

[ Informacja z dn. 21 października 2014 roku: nowe przepisy omówione zostały przeze mnie tutaj]

Przed kilkoma miesiącami pisałem o rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną i systematycznym bałaganie w rozporządzeniu. Teraz winienem aktualizację, bo od kilku miesięcy obowiązują nowe przepisy regulujące kwestie ochrony gatunkowej. Same przepisy zmieniły się niewiele, rzec by można, że nastąpiły kosmetyczne zmiany. Podstawowa różnica zasadza się na rozwinięciu załączników wymieniających chronione zwierzęta. W załączniku I nie pojawił się żaden nowy gatunek mięczaków.
Rozporządzenie Ministra środowiska z dn. 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. nr 237 poz. 1419) wymienia w Załączniku I 38 gatunków mięczaków (w tym 32 gatunki ślimaków i 6 gatunków małży) oraz jeden gatunek ślimaka w Załączniku II. Załącznik pierwszy wymienia gatunki objęte ochroną ścisłą, Załącznik drugi wymienia gatunki objęte ochroną częściową. Zmieniły się troszkę przepisy regulujące kwestię pozyskiwania ślimaka winniczka Helix pomatia - dotychczas pozyskiwać go można było od 1 do 31 maja, natomiast nowe przepisy pozwalają na pozyskiwanie go przez 30 dni w danym roku w okresie od 20 kwietnia do 31 maja (Załącznik III). Nie bardzo potrafię sobie wyobrazić te 30 dni: jak to będzie rozliczane w praktyce. Zobaczymy.
W porównaniu z poprzednią wersją rozporządzenia lista gatunków mięczaków objętych ochrona ścisłą zmieniła o tyle, że bursztynka piaskowa przestała być małżem... Niestety nie pominięto jednego z błędów poprzedniej wersji rozporządzenia, i znów w systematyce mięczaków znalazło się małe zamieszanie (ale mniejsze niż poprzednio). Tym razem oberwało się przodoskrzelnym igliczkowi karpackiemu Acicula parcelinaeata, zawójce rzecznej Borysthenia naticina i niepozorce ojcowskiej Falniowska neglectissima oraz płucodysznej błotniarce otułce Myxas glutinosa, którą potraktowano jako trzonkooczną. Widać, urzędnicy ministerstwa są odporni na sugestie naukowców... Jak się przedstawia relacja liczbowa gatunków wymagających ochrony czynnej? Bez zmian: wciąż to 9 gatunków (sześć ślimaków i 3 małże). Tak więc na dzień dzisiejszy czynnej ochronie ścisłej podlegają:
1. Zawójka rzeczna Borysthenia naticina
2. Niepozorka ojcowska Falniowskia neglectissima
3. Błotniarka otułka Myxas glutinosa
4. Bursztynka piaskowa Catinella arenaria
5. Świdrzyk ozdobny Charpentieria ornata
6. Ślimak obrzeżony Helicodonta obvoluta
7. Skójka perłorodna Margaritifera margaritifera
8. Skójka gruboskorupowa Unio crassus
9. Szczeżuja wielka Anodonta cygnea
Gatunki objęte ochroną ścisłą, ale nie wymagające ochrony czynnej to:
1. Igliczek karpacki Acicula parcelineata
2. Zatoczek łamliwy Anisus vorticulus
3. Poczwarówka pagoda Pagodulina pagodula
4. Poczwarówka górska Pupilla alpicola
5. Poczwarówka Geyera Vertigo geyeri
6. Poczwarówka jajowata Vertigo moulinsliana

7. Poczwarówka kolumienka Columella columella
8. Poczwarówka północna Vertigo arctica
9. Poczwarówka zębata Truncatellina claustralis
10. Poczwarówka zmienna Vertigo genesii
11. Poczwarówka zwężona Vertigo angustior
12. Poczwarówka pagórkowa Granaria frumentum
13. Szklarka podziemna Oxyxhilius inopinatus
14. Świdrzyk kasztanowaty Macrogastra badia
15. Świdrzyk łamliwy Balea perversa
16. Świdrzyk siedmiogrodzki Vestia elata
17. Świdrzyk śląski Cochlodina costata
18. Pomrowiec nakrapiany Tandonia rustica
19. Pomrowik mołdawski Deroceras moldavicum
20. Ślimak Bąkowksiego Trichia bakowskii
21. Ślimak Bielza Trichia bielzi
22. Ślimak ostrokrawędzisty Chelicigona lapicida
23. Ślimak Rossmasslera Chilostoma rossmasslaeri
24. Ślimak tatrzański Chilostoma cingulellum
25. Ślimak żeberkowany Helicopsis striata
26. Ślimak żółtawy Helix lutescens
i małże
27. Gałeczka rzeczna Sphaerium rivicola
28. Gałeczka żeberkowana Sphaerium solidum
29. Szczeżuja spłaszczona Pseudoanodonta complanata
Chciałbym w najbliższym czasie poświecić poszczególnym gatunkom parę słów, ale nie podaję terminów, bo coś kłócę się ostatnio z terminarzem. Może się uda.
Tekst rozporządzenia do przejrzenia znajduje się tutaj.