W nadmiarze wad własnych jednej przypisać sobie nie mogę: nie jestem gadżeciarzem. Nie lubuję się w technicznych nowinkach, nie wymieniam aparatu telefonicznego z każdym nowym modelem na rynku, nawet nie mam telewizora (to akurat świadomy i konsekwentny wybór). Posługuję się co prawda smartfonem, ale nie wykorzystuję większości jego zastosowań. Choć ostatnio coś się tutaj zmieniło i wkręciłem się na dobre w jedną z jego multifunkcjonalności. Kolega z pracy pokazał mi kiedyś aplikację ro rozpoznawania roślin i zwierząt. Przyjąłem ją z pewnym dystansem, ale z czasem... Z czasem wkręciłem się na tyle, że dziś idąc na spacer sprawdzam, czy aby przypadkiem nie zapomniałem zabrać telefonu ze sobą.
Mam tu na myśli aplikację Seek udostępnioną przez iNaturalist - społeczność naukową związaną z Kalifornijską Akademią Nauk i National Geographic Society. Może kiedyś napiszę coś więcej o samej idei nauki obywatelskiej, czyli wielkoskalowych projektach badawczych, do których dane gromadzone są przez społeczności naukowców i amatorów na całym świecie korzystających z otwartych baz danych. Aplikacja Seek jest jednym z darmowych rozwiązań proponowanych przyrodnikom, zwłaszcza młodszym. Jej zadaniem jest rozpoznawanie gatunków roślin, grzybów i zwierząt znajdujących się w zasięgu obiektywu użytkownika aplikacji. Każdy rozpoznany gatunek przybliża do zdobycia wirtualnego medalu i wspięcia się na wyższy poziom kompetencji. Są też wyzwania tematyczne, w których zadaniem jest obserwacja konkretnych biotopów lub poszczególnych gatunków.
Aplikacja jest bezpłatna i dokleja reklam. Ma to swoje ogromne plusy, ale ma też pewne mankamenty. Jest przede wszystkim nieco niedoinwestowana i przez to aktualizacje aplikacji pojawiają się dość rzadko, a tym samym rzadko usuwane są błędy. Poza tym jest dość niestabilna, często się zawiesza, wyłącza, spowalnia pracę telefonu. Obserwując ruchliwe zwierzęta (choćby ptaki czy owady) można się nieco poirytować tempem jej pracy. Rozwiązaniem jest robienie zdjęć i identyfikowanie gatunków ex post, korzystając z zasobów zapisanych w pamięci telefonu. O tyle jest to dobre, że w terenie czasem trudno o dostęp do dobrego połączenia z internetem, a im łącze słabsze, tym wolniejsza praca aplikacji. Słabo współpracuje z aparatem fotograficznym, zwłaszcza w kwestii ostrzenia kadru, nie ma też możliwości automatycznego włączenia lampy błyskowej (co akurat mogłoby być wadliwym rozwiązaniem, ale już manualny tryb włączania lamy byłby jak najbardziej przydatny)
Dobrych klika lat temu ludzkość ogarnięta była manią poszukiwania pokemonów. Absolutnie wówczas byłem wolny od pokusy uganiania się po ulicach z włączonym aparatem w telefonie, aby poszukiwać wirtualnych potworków. Gdyby jednak ktoś popatrzył na mnie z dystansu, mógłby pomyśleć, że właśnie za takimi pokemonami biegam... Wtedy wykorzystywane były algorytmy rzeczywistości nadpisanej. Tutaj nie chodzi o to, żeby coś wyimaginowanego odnaleźć, ale nazwać to, co jest pod ręką. Cały algorytm opiera się na zasadzie klucza dychotomicznego, aplikacja weryfikując występowanie cechy sprawdza wyniki od najwyższych do najniższych kategorii taksonomicznych. Czasem identyfikuje obiekt tylko do królestwa, częściej do rzędu lub rodziny. Zdarza się, że wykonując kilkadziesiąt zdjęć nawet, nie może zidentyfikować gatunku zatrzymując się na rodzaju. Zdarza się też tak, że identyfikacja następuje w ułamek sekundy. Najczęściej dotyczy to roślin. Zdarzało się, że identyfikacja szła zupełnie gdzieś w kosmos, na przykład psa domowego wrzucała do wiewiórkowatych, lemurowatych lub innych, a jedno ze zdjęć psa podpisane zostało, że to kaczkowate. Zawsze wtedy Seek przeprasza, że nie dokonał pełnej identyfikacji i że się uczy, co jest pocieszające. Z mięczakami jednak radzi sobie wyjątkowo słabo. Nie są to ruchliwe zwierzęta, teoretycznie wiec można je obserwować na spokojnie dając czas aplikacji na weryfikację oznaczenia. Tutaj popełnia sporo błędów, zwłaszcza w odniesieniu do pospolitych gatunków. Zatoczek rogowy Planorbarius corneus po setkach prób podpisany został jako Planorbella trivolvis, Lissachatina fulica pierwotnie zidentyfikowana została jako błotniarka stawowa a Malacolimax tenellus jako Arion subfuscus. Ślimaki z rodzaju Monacha, Xerolenta czy Fruticicola trafiają ostatecznie jako Theba pisana. Małża do tej pory nie udało mi się zidentyfikować żadnego. Nawiasem mówiąc obserwacje nadwodne są wyjątkowo trudne i mało owocne, autorzy aplikacji jednak za każdym razem, kiedy uruchamiany jest na nowo aparat fotograficzny, przypominają o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.
W ciągu niespełna roku zidentyfikowałem przy pomocy tej aplikacji ponad trzysta pięćdziesiąt gatunków, z czego najwięcej roślin (do tych najłatwiej podejść i poczekać aż program rozpozna). Myślę, że jest to bardzo ciekawe narzędzie zarażania poznawczą pasją młodszego pokolenia, które przecież smartfonami posługuje się w bardziej naturalny sposób niż dziadersy pamiętające jeszcze czarno-biały świat starych filmów. Jakkolwiek uważam, że należy zdecydowanie odciągać dzieci i młodzież od smartfonów, to już przy założeniu, że młody człowiek urządzeniem tym się posługuje, warto motywować do korzystania z tego typu narzędzi. Wydaje mi się również bardzo dobrym wprowadzenie aspektów rywalizacji poprzez wprowadzanie wirtualnych nagród. Jeśli dzięki temu dziecko nauczy się, że nie każdy robal to robak i nie każdy ptak to kaczka, to już dużo. A jest to na pewno bardzo dobre narzędzie do pokazania bioróżnorodności i jej bogactwa nawet w zurbanizowanych środowiskach, w jakich przyszło żyć większej części ludzkości...
Veriginidae_of_Poland.jpg)
