Wbrew opinii autorów zajmujących się wodną malakofauną, głoszących pospolitość występowania zatoczka białawego w polskich wodach, mnie udaje się go znaleźć bardzo rzadko i w swojej kolekcji mam tylko kilka pojedynczych skorupek z kilku tylko stanowisk. Zastanawiam się czasem nad tym fenomenem: często znajduję inne zatoczkowate, ale rodzaj Gyraulus trafia mi się wciąż za rzadko. Co jest przyczyną tego stanu rzeczy jeszcze nie wiem, staram się jej dociec. A wczoraj właśnie udało mi się znaleźć trzy osobniki, więc wykorzystam ten fakt do przedstawienia gatunku.
Zatoczek białawy (Gyraulus albus O. F. Müller, 1774) jest gatunkiem holarktycznym, występującym pospolicie w wodach zarówno stojących jak i płynących, głównie na obszarach nizinnych i wyżynnych. Preferuje wody spokojne, ale na niektórych obszarach potrafi zamieszkiwać bystrza rzek i strumieni jako jedyny obok Ancylus fluviatilis ślimak słodkowodny (Piechocki, 1979). Charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki środowiskowe, zwłaszcza zanieczyszczenie wód (gatunek β-mezosaprobowy) (Piechocki, 1979) oraz zmienne pH, od 5,2 do 7,8 (Glöer, 2002) lub 6,4 - 9,25 (Piechocki, 1979). Zamieszkuje różne środowiska, ale najczęstszy jest na roślinach wodnych, zarówno na przybrzeżnychpłyciznach, jak i na większych głębokościach.
Muszla tego gatunku jest - przynajmniej teoretycznie - najłatwiejsza do rozpoznania. Teoretycznie, ponieważ jest to gatunek bardzo zmienny, z licznymi formami środowiskowymi. Typowa skorupka zbudowana jest z 4 - 4,5 skrętów, szybko i regularnie narastających, z których ostatni (najszerszy) jest około 2 razy szerszy od poprzedniego. Z góry jest lekko, ale tylko nieznacznie wklęsła, natomiast od spodu jest wyraźnie miseczkowata. Ostatni skręt zaopatrzony jest w tępą krawędź i jest nieco opuszczony ku dołowi w stosunku do wcześniejszych skrętów. Najbardziej charakterystycznym wyróżnikiem muszli jest prążkowanie spiralne oraz poprzeczne, dające efekt tzw. "młotkowania" (ale nie tak wyraźne jak u niektórych Lymnaeidae). Jest ono widoczne przy niewielkim powiększeniu. Barwa muszli biaława z zielonkawym prześwitem. Wymiary: 1,2-1,8 wysokości i 4-7 szerokości (Glöer, 2002).
Znam ten gatunek z Kujaw (Jez. Gopło), z Nizin Południowomazowieckich, Wysoczyzny Łódzkiej, głównie z rzek (Pilica, Ner). Wczorajsze stanowisko znajduje się w okolicach Zgierza, w Jedliczach, kilkaset metrów od rzeki Linda i znajduje się w płytkim stawie o piaszczysto-mulistym dnie.
Zdjęcie muszli zatoczka białawego można zobaczyć tutaj.
Korzystałem z:
1. Piechocki A., 1979. Mięczaki (Mollusca). Ślimaki (Gastropoda). Fauna Słodkowodna Polski, 7. Warszawa-Poznań, PWN
2. Glöer P. 2002. Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas. Bestimmungsschlüssel, Lebenseise, Verbreitung. ConchBooks
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz