Mięczaki kojarzone są na ogół z obojnakami. Po części jest to prawdą, ale tylko po części. Wśród ślimaków przodoskrzelnych (Prosobranchia) w rozdzielność płciowa nie tylko, że występuje, ale często towarzyszy jej wyraźny dymorfizm płciowy w budowie muszli.
Największym przodoskrzelnym ślimakiem występującym w Polsce jest słodkowodna żyworodka jeziorowa (inaczej zwana pospolitą) Viviparus contectus (Millet, 1813). To bardzo pospolity, zwłaszcza na niżu, ślimak, którego muszla dochodzi do 55 mm wysokości. Jej barwa nie odstaje szczególnie od ubarwienia innych ślimaków spotykanych u nas, na ogół jest ciemna, oliwkowoszara, brunatna, zielonobrązowa, szarawa lub czarniawa, za to z charakterystycznymi trzema pasami, na ogół czerwono-brunatnymi lub rogowymi. Niekiedy znajduje się jasne muszle (zwłaszcza puste), żółtawe z wyraźnymi czerwonawymi paskami. Kolor zdaje się zależeć głównie od dna, z jakim ślimak jest związany: w zbiornikach o dnie mulistym żyją ciemno ubarwione osobniki, natomiast te jasne spotyka się głównie w zbiornikach o dnie piaszczystym. Skorupka ma wyraźny dołek osiowy, ostry szczyt i schodkowato ułożone skręty. To odróżnia ją od blisko spokrewnionej żyworodki rzecznej (inaczej paskowanej) Viviparus viviparus (Linnaeus, 1758), charakterystycznej dla większych rzek nizinnych i pobrzeża Bałtyku. Ciało żyworodki jest ciemne, szarawe z jasnożółtym lub złotopomarańczowym pigmentowaniem na powierzchni głowy, ryjka, czułków i nogi. Ujście muszli zamykane jest rogowym wieczkiem przyrośniętym do tylnego krańca nogi.
Ten wielki ślimak preferuje spokojne wody, głównie stawy i jeziora oraz starorzecza, choć można go napotkać również w wolno płynących rzekach, zwłaszcza silnie zarośniętych. Populacje rzeczne wykazują nieco mniejsze rozmiary niż te ze środowisk stagnujących.
Jest to gatunek, na którym można się uczyć dymorfizmu płciowego u ślimaków. Muszle samic są nieco większe i bardziej rozdęte, a skręty są mocniej wysklepione. Czułki samic są jednakowe, natomiast u samców jeden z czułków pełni funkcję narządu kopulacyjnego i jest grubszy i powiększony. Co ciekawe, na co wskazuje nazwa rodzajowa, ślimak ten jest ślimakiem żyworodnym. Jaja ślimaka składane są do wewnątrz muszli samicy i inkubowane w specjalnej macicy, skąd rodzą się małe ślimaki, których muszle pokryte są drobną szczecinką w miejscu późniejszych pasków. Rozród trwa mniej więcej od wczesnej wiosny do jesieni, natomiast apogeum rozrodu następuje około czerwca. młode osobniki mają do 6-7 mm wielkości i początkowo gromadnie przebywają w płytszych częściach zbiornika, i dopiero późną jesienią schodzą w głębsze części dna.
Piszę o tym w Dniu Matki. Żeby nie było, że nie pamiętam. Może niektórzy dzięki temu dowiedzą się, że ślimaki też mogą mieć swoja matkę...
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz